Özgül Öğrenme Güçlüğü (Disleksi)

Disleksi Nedir?

Okuma (leksi), beynin lisanla ilişkili bir yüksek kortikal fonksiyonudur. Bu fonksiyondaki kısmi bozukluğa “disleksi”, tam kayba “aleksi” adı verilir (Bingöl, 2003). Bireyin kronolojik yaşı, ölçülen zekâ düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısının beklenenin önemli derecede altında olması ile tanımlanır (Doğangün, 2008). Sözcükleri doğru ve akıcı bir şekilde okuma, sözcük çözümleme, heceleme ve okuduğunu anlamada yaşanan öğrenme güçlüklerini ifade etmektedir (American Psychiatric Association (APA), 2013; Lyon, Shaywitz ve Shaywitz, 2003). Disleksi bir hastalık değil, dil kazanımının farklı derecelerde etkilenmesi durumudur (Şenel, 1998). Okumada güçlük yaşayan çocuklar dil becerilerinde de güçlükler yaşamaktadırlar, dil becerileri ile okuma becerileri anlamlı düzeyde ilişkidir (Seçkin-Yılmaz, 2017). Okul öncesi dönemde dil alanında gözlemlenen güçlükler okul döneminde okuduğunu anlamada yaşanan güçlüklerle devam etmektedir. Bu durum da okuma güçlüklerinin erken dönemde belirlenmesi ve önleyici müdahalesinde dil becerilerinin önemini ortaya koymaktadır.

Özgül Öğrenme Güçlüğü

Bilgi önce beyne ulaşmalı (girdi), sonra organize edilmeli, anlaşılmalı (bütünleme), ardından depolanmalı (bellek) ve gerektiğinde dışarı verilmeli yani kullanılmalıdır. Öğrenme sürecinde yaşanan bu aşamalardan birinde ya da birkaçında bir sorun olduğunda Özgül Öğrenme Güçlüğü ortaya çıkar. Amerikan Psikiyatri Birliği’nin tanı sınıflandırma sisteminde (DSM-IV, 1998) öğrenme güçlükleri için çeşitli sınıflama ve kavramlar kullanılmıştır.  Bu sınıflamalar sonucunda özgül öğrenme güçlüğü çeşitleri 4’e ayrılmıştır:

  • Okuma güçlüğü (Disleksi),
  • Matematik güçlüğü (Diskalkuli),
  • Yazılı anlatım güçlüğü (Disgrafi)
  • Başka türlü adlandırılamayan öğrenme bozukluğu olmak üzere dört başlık altında sınıflandırılmaktadır (DSM-IV, 1998).

Öğrenme güçlüğü veya özel öğrenme bozukluğu bireyin zekası ele alındığında, beklenmeyen okuma, matematik ve/veya yazılı ifade etmede ciddi zorluklar ile kendisini gösteren nörobiyolojik bir bozukluktur. Öğrenme güçlüğü duygusal bir bozukluk olmamakla birlikte duygusal bir bozukluktan da kaynaklanmaz (Silver, Ruff, Iverson, Barth, 2008).

Özel Öğrenme Güçlüğü Tedavisi

Tanı ve tedavi için kliniğimize gelerek bir uzman terapist ile yüz yüze görüşebilirsiniz. Telefonda bir uzmandan bilgi almak için arayın.

Disleksi Testi

Disleksi, Öğrenme Güçlüğü ve Dikkat Eksikliği için Online testimize Katılın Teste Başla

Disleksi Belirtileri (Öğrenme Güçlüğü Belirtileri)

  • Konuşmak istediği konunun sırasını hatırlamayabilir
  • Yönergeleri hatırlamakta güçlük çekmek
  • Yönergedeki sırayı hatırlamakta güçlük
  • Çoğunlukla dinlemiyor, dikkat etmiyor gözükürler.
  • Rakamları/harfleri ters yazmak ya da yanlış sırada yazmak (16, 61; b, p)
  • Yönergeleri ya da ödevlerini tahtadan ya da kitaptan kopya ederken yanlış yazmak (Tahtada çok fazla yazı varsa….)
  • Sağını solunu ya da günleri karıştırmak, randevuları karıştırmak
  • Yön duyguları yetersizdir.
  • El yazıları kötü. Harfler ya çok ayrı, ya çok uzak.
  • Özel eşyalarını, örneğin silgisini, kalemini, anahtarını yanlış yerlere koymak ya da kaybetmek
  • Organizasyon becerilerinde zorluk,
  • Ders için yapmaları gereken şeyleri unutabilirler.
  • Kompleks bir ödevi nasıl yapılabilir hale dönüştürebilir
  • Zamanı etkin olarak kullanmada güçlük, geç kalırlar.
  • Zaman kavramı (Bir aktivite ne kadar zaman alır? Ne zaman biter?)
  • Kelime bulmakta güçlük çekmek
  • Kelimeyi hatırlamaz, tarif eder.
  • Sosyal algılamada güçlük
  • Pek çok yazım hatası yaparlar.
  • Kelimeleri duydukları gibi yazarlar.
  • Kelimeleri karıştırırlar.
  • Yavaş okur ve okuduğunu hatırlamakta güçlük çeker.
  • Okurken kelime atlar, ya da ekler.
  • Okuduğu yeri kaybeder ve tekrar baştan başlar.
  • Bildiği kelimeleri yanlış okur.
  • Uzun okumalardan sıkılırlar.
  • Okumaları uzun süre alır.
  • Yazım hataları yaparlar.
  • Yazı yazmakta güçlük çekerler.
  • Fikirlerini toplayıp organize edebilmek
  • İmla kurallarını noktalama işaretlerini karıştırmak.
  • Koordinasyon ve motor becerilerde yetersizlik
  • Sakar, hareketleri koordine etmede güçlük
  • Göz ve el koordinasyonunda problemler
  • Sayfaya odaklanmakta güçlük çeker. Sayfayı algılama şekli, onun okumasını daha da güçleştirir.

Disleksi ile Sık Görülen Problemler

  • Anksiyete
  • Stres
  • Panik
  • Özgüven yetersizliği
  • Kendine değer vermemek
  • Yorgun ve bitkin olmak
  • Kızgınlık

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi

Çocukluk çağının en sık görülen psikiyatrik bozukluklarındandır.

DEHB sık görülen bir bozukluk olmasının yanı sıra, tedavi edildiğinde belirgin düzelme elde edilebilmesi; tedavi edilmediğinde ise, erişkinlik dönemine kadar pek çok psikiyatrik ve sosyal soruna yol açabilmesi nedeniyle oldukça bir ilgi çekmektedir. DEHB görülme sıklığı %5-10 gibi son derece yüksek bir oranda olması ve tedavi edilmeyen DEHB’nin toplum sağlığını derinden etkilemesi nedeniyle tıpta en çok araştırılmış olan bozuklardan birisi olmuştur. (Türkiye DEHB Kılavuzu: Ercan ve ark.2008)

DEHB genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin etkileşimi sonucunda beyinde nörobiyolojik bozukluklara yol açan bir hastalıktır.

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞUN ETİYOLOJİSİ

DEHB oluşumunda genetiğin rolü %80-90 dolaylarındadır.

Sanıldığının aksine anne babanın çocuğuna hatalı davranması gibi nedenlerle DEHB oluşmaz; anne babanın hatalı tutumları DEHB belirtilerinde artışa veya başka psikiyatrik sorunların eklenmesine yol açabilir. (Türkiye DEHB Kılavuzu: Ercan ve ark.2008)

Dikkat Eksikliği Belirtileri

  • Çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez.
  • Çoğu zaman üzerine aldığı görevlerde   ya da oynadığı etkinliklerde dikkati dağılır.
  • Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünür.
  • Çoğu zaman üzerine aldığı görevleri ve etkinlikleri düzenlemekte zorluk çeker
  • Çoğu zaman yönergeleri izlemez ve okul ödevleri, ufak tefek işleri ya da işyerindeki görevlerini tamamlayamaz.
  • Çoğu zaman sürekli     mental çabayı gerektiren görevlerden kaçınır, bunları sevmez ya da bunlarda yer almaya karşı isteksizdir.
  • Çoğu zaman üzerine aldığı görevleri ya da etkinlikler için gerekli olan şeyleri kaybeder. ( örneğin oyuncaklar, okul ödevleri, kalemler, kitaplar ya da araç gereçler)
  • Çoğu zaman dikkati dış uyaranlarla kolaylıkla dağılır
  • Günlük etkinliklerde çoğu zaman unutkandır. (APA 2000)

Bu üç temel belirtiye gelişimsel, duygusal, motor planlama ve öğrenmeyle ilgili sorunlar ve motivasyon düşüklüğü gibi ek belirtiler sıklıkla eşlik eder.

DEHB Etkileyen Faktörler

  • Kalıtım
  • Gebelik ve doğumda yaşanan problemler
  • Annenin gebelik durumunda sağlık durumunun kötü olması
  • Doğum öncesi kanama
  • Zor geçen doğum
  • Eklampsi
  • Gebelikte alkol-sigara kullanımı
  • Ağır metallere sürekli maruz kalma
  • Epilepsi ilaçları

Aşırı Hareketlilik ve Dürtüsellik Belirtileri

Dürtüsellik Belirtileri

  • Çoğu zaman sorulan soruları soru tamamlanmadan önce cevabını yapıştırır.
  • Çoğu zaman sırasını bekleme güçlüğü vardır.
  • Çoğu zaman başkalarının sözünü keser ya da yaptıklarının arkasına girer
  • (örneğin başkalarının konuşmalarını ya da oyunlarına burnunu sokar.)

Aşırı Hareketlilik

  •  Çoğu zaman elleri, ayakları kıpır kıpırdır ya da oturduğu yerde kıpırdanıp durur.
  • Çoğu zaman sınıfta ya da oturması beklenen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar.
  • Çoğu zaman uygunsuz olan durumlarda koşuşturup durur ya da tırmanır.
  • Çoğu zaman sakin bir biçimde, boş zamanları geçirme etkinliklerine katılma ya da oyun oynama zorluğu vardır.
  • Çoğu zaman hareket halindedir ya da bir motor tarafından sürülüyormuş gibi davranır.
  • Çoğu zaman çok konuşur.

DEHB Tanısı

  • DEHB belirtleri oldukça küçük yaşlardan itibaren başlasa bile tam bir tanı koyabilmek için çocuğun belirli bir yaşın üzerinde olması beklenir.
  • DEHB klinik bir tanıdır. Çocuk psikiyatrisi tarafından tanı konulabilir.
  • Okul Öncesi dönemde DEHB’nin en belirgin özelliği dikkatsizlikten daha çok hareketliliktir.
  • Okul döneminde ise okul başarısızlığının süreğenleşmesi, aile ve arkadaş ilişkilerinde bozulma, özgüven eksikliği gibi özellikler karşımıza çıkar.
  • Daha sonraki yaşlarda ise dikkat sorunu ve dürtüsellik; meslek seçiminde ve sürdürülmesinde, sosyal ilişkilerde, evlilikte, alkol ve madde bağımlılığı, kendinden memnuniyetsizlik sorunlarını doğurur.

DEHB Tedavisinde ki Yöntemler

  • DEHB, doğru ve erken tanı oldukça iyi tedavi edilebilen bir bozukluktu.
  • İlaç tedavisi
  • Anne-baba eğitimi Bireysel görüşme
  • Aile tedavisi Grup tedavisi
  • Davranışçı yöntemler Okula yönelik girişimler
  • DEHB’nun tedavisinde sık olarak kullanılan yöntemlerdir. (AACAP 2007)

Diskalkuli (Matematik/Aritmetik Güçlüğü)

Literatürde “dyscalculia” diye ifade edilen terimin kökenine bakılacak olursa eski Yunanca’ya kadar uzanmakta olup “dys” kötü, “calculia” sayma anlamına gelmektedir. Bu sebepten ötürü “dyscalculia”nin kelime anlamı tam olarak kötü sayma ifadesine denk gelmektedir (Messenger, Emerson ve Bird, 2007). Diskalkuli matematikte görülen özel öğrenme güçlüğüdür. Diskalkuli insanların rakamlarla ilgili önemli sorunlar yaşadığını ifade eden bir kelimedir-fakat kişi normal veya üstün bir zekaya sahiptir. Bu diskalkuli olan bireylerin sadece matematik problemi yaşadığını göstermez, aynı zamanda zamanı ifade etmede, yönleri ayırt etmede, oyun kurallarında ve daha bir çok etkinlikte öğrenme problemi yaşadıklarını gösterir. Hastalıkların Uluslararası Sınıflaması diskalkuliyi; herhangi bir zekâ geriliği olmaksızın, sosyal çevre ve yetersiz eğitim ile dahi açıklaması yapılamayan, genel zekâ seviyesi ile matematik performansı arasında yaşanılan tutarsızlık olarak tanımlamıştır (WHO, 1992).

Disgrafi (Yazılı Anlatım Güçlüğü)

Yunanca’da yetersiz anlamına gelen “dys” kelimesi ile yazmak anlamına gelen “graph” kelimesinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Disgrafi “agraphia” olarak da isimlendirilmektedir. Bireyin kronolojik yaşı, ölçülen zekâ düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda yazma becerilerinin beklenenin önemli derecede altında olması ile tanımlanır (Doğangün, 2008). Disgrafi, özellikle heceleme ve yazmayı etkileyen bir güçlüktür. Araştırmalar öğrencilerin %10-%34’lük bir oranının okul çalışmalarının gerektirdiği el yazısı yeterliliğine sahip olmadıklarını göstermektedir (Smits-Engelsman, Niemeijer ve Van Galen, 2001). El yazısı güçlüğü veya disgrafi, yazılı dilin üretilmesinde el yazısı mekaniğiyle ilişkili olan güçlükler ya da bozukluklar olarak ifade edilmektedir (HamstraBletz ve Blote, 1993). Öğretmenler el yazısı güçlüklerinin kız öğrencilerde görülme oranının %10-11, erkek öğrencilerde ise %21-32 olduğunu belirtmektedirler (Rubin ve Henderson, 1982).

Disleksi tedavisi

Disleksinin medikal bir tedavisi bulunmamaktadır.  Disleksinin medikal yaklaşımla bir tedavisinin olmadığını ancak telafi edici eğitimsel yaklaşımlarla kısmen bir terapinin mümkün olduğu görülmüştür.  (Korkmazlar,1993)

Disleksi Terapi Yöntemleri

Öğrenme Bozukluğu olan çocuk ve gençlerin eğitimi, normal sınıftaki müfredat programıyla ya da özel derslerle gerçekleşememektedir. Öğrenme bozukluğu olan vakalar, tanı ve değerlendirilmelerinden elde edilen bilgilerle oluşturulan özel eğitim programlarıyla ve psiko-pedagojik yaklaşımla yapılacak eğitsel terapiyle öğrenebilmektedir. (Clark 1990, Gearheart 1986, Lemer 1993)

Çocuklarda Disleksi

Disleksi gibi öğrenme güçlüğü çeken çocukları desteklemenin birçok basit ve etkili yolu vardır.

Çocuğunuzu desteklemek için yapabileceğiniz birçok şey var:

  • Çocuğunuza öğrenme bozukluğunun diğer çocuklar kadar zeki olmadığı anlamına gelmediğini açıklayın . Çocuğunuzun psikoloğu veya konuşma terapisti, çocuğunuzla öğrenme bozukluğu hakkında nasıl konuşulacağını önerebilir.
  • Çocuğunuzun dayanıklılık geliştirmesine yardımcı olun. Örneğin, ister sınıfta ister spor, drama veya müzik gibi diğer alanlarda olsun, çocuğunuzun çabasını ve başarısını ödüllendirin ve övün.
  • Çocuğunuzun olumsuz düşüncelere meydan okumasına ve aksiliklerden kaçınmasına yardımcı olun. Örneğin, ‘Bugün olanların seni hayal kırıklığına uğratmasına izin verme. Bu yıl ne kadar geliştiğinizi bir düşünün. Bunu doğru yapmak için biraz daha zamana ve pratiğe ihtiyacınız olabilir’.
  • Çocuğunuzun okul çalışmalarını ve diğer başarılarını desteklemek için evde neler yapabileceğinizi öğrenmek için çocuğunuzun öğretmeni ile yakın temas halinde olun.
  • Çocuğunuz bağımsız olarak okumak için yeterli beceriyi öğrenene kadar çocuğunuzla birlikte okuyun.
  • Çocuğunuzun okuma yeteneğine uygun kitaplar sunun. Çocuğunuzun öğrendiği yazım kalıplarına sahip kitapları seçin ve çok fazla zor kelime içeren kitaplardan kaçının.
  • Çocuğunuza, kelimelerin nasıl göründüğünü ezberlemek yerine, sözcükleri oluşturmak için sesleri hecelemeyi öğretmeye çalışın.

Disleksi Neden Olur ve Disleksinin Sebepleri Nelerdir?

  • Disleksili bireylerin okumada yaşadıkları güçlükler dilin fonolojik bileşenindeki bir bozukluktan kaynaklanmakta (Eden, Olulade, Evans, Krafnick ve Alkire, 2016; Lyon ve ark., 2003); herhangi bir yetersizlikten (zihinsel yetersizlik, görme yetersizliği, işitme yetersizliği, nörolojik bozukluklar), psikososyal yoksunluktan, eğitim dilindeki yetersizlikten, yetersiz öğretimden kaynaklanmamaktadır (APA, 2003; Shaywitz ve Shaywitz, 2005; Ziegler, Perry, Ma-Wyatt, Ladner ve Schulte-Korne, 2003 ).
  • Disleksi biyolojik kökenli nöro-gelişimsel bir bozukluktur.
  • Disleksili bireylerde beyin; genetik, epigenetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda sözel ve sözel olmayan bilgileri etkili ve doğru bir biçimde işlemleyememektedir. (Acar, 2018; APA, 2013).
  • Disleksinin kalıtsal olduğu bilinmektedir (Hulme ve Snowling, 2017; Shaywitz ve Shaywitz, 2003) ve ebeveynden çocuğa geçme olasılığı %30-50 arasında değişmektedir (Fisher ve DeFries, 2002). Yine disleksili bir bireyin kardeşinin de disleksili olma olasılığı yaklaşık %40’tır (Pennington ve Gilger, 1996).

Disleksi Yaygınlığı

  • Disleksi, öğrenme güçlüklerinin en sık görülen türüdür (Eden ve ark., 2016; Shaywitz, Morris ve Shaywitz, 2008; Vlachos ve ark., 2013).
  • Alanyazında disleksinin yaygınlık oranına ilişkin çeşitli bulgular bulunmaktadır. Disleksinin okul dönemindeki çocuklarda görülme oranının %5-15 arasında değiştiği ifade edilmektedir (Roongpraiwan, Ruangdaraganon , Visudhiphan ve Santikul, 2002; Shaywitz ve Shaywitz, 2005; Schulte-Korne, 2010;Vlachos ve ark., 2013).
  • Yaygınlığa ilişkin bulgulardaki farklılıklar değerlendirme yöntemleri, tanılama kriterleri ve çalışmaya katılanların dil, sosyokültürel ve sosyoekonomik farklılıklarıyla açıklanmaktadır (Habib ve Giraud, 2013; Vlachos ve ark., 2013). Türkiye’de ise Disleksi yaygınlığı ile ilgili olarak yapılmış bir araştırmaya ulaşılamamıştır.

Öğrenme güçlüğünde olduğu gibi disleksiye de eşlik eden bazı bozukluklar bulunmaktadır. Genel olarak disleksiye eşlik eden bozuklukların hiperaktivite (aşırı hareketlilik), hipoaktivite (aşırı yavaşlık) ve dikkat eksikliği olduğu bilinmektedir. Dikkatle ilgili bir sorun olmadığı halde ortaya çıkan gelişimsel disleksiye ise “saf disleksi” adı verilmektedir. Herhangi bir zeka sorunu olmayan bir kişi okuma yeteneğini hiç bir zaman tam kazanamazsa veya çok geç ve yavaş bir biçimde kazanırsa ve buna yol açacak herhangi bir beyin hastalığı söz konusu değilse buna da “gelişimsel disleksi” denir. World Federation of Neurology 1970’de gelişimsel disleksiyi “Konvansiyonel yönergeler, yeterli zeka ve sosyokültürel olanaklara rağmen okumayı öğrenme zorluğu biçiminde kendini gösteren bir bozukluk” olarak tanımlamıştır.

Disleksi Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

  • Disleksi zeka seviyesi düşük insanlarda görülür.
  • Geçici bir durumdur.
  • Erkeklerde daha yaygındır.
  • Görsel algı sorunlarından kaynaklanmaktadır.
  • Disleksili bireylere göz eğitimi vermek okuma hatalarını azaltır.
  • Disleksi bir hastalıktır ve disleksi hastalığı yoğun okuma eğitimi ile tedavi edilir.
  • Yazarken ayna görüntüsü disleksi belirtilerindendir.
  • Disleksi İngilizce gibi opak ortografili dillerde görülür, Türkçe gibi şeffaf ortografili dillerde görülmez.
  • Disleksili bireyler okumayı öğrenemez.
  • Sol elini kullananlarda disleksi daha yaygındır.
  • Disleksi nadir görülen bir durumdur
  • Disleksili bireylerin çoğu üstün yeteneklidir.

Disleksi Derneği’nin sayfasını incelemek için tıklayınız.

Disleksi Nasıl Anlaşılır?

Tanı ve Değerlendirme Süreci:

Disleksili bireyler eğitim ve psikoloji uzmanları tarafından mümkün olduğunca erken saptanmalıdır. (American Acedemy of Pediatrics,1984). Uzmanlar çocuklardaki öğrenme güçlüklerinin 7 yaşından önce belirlenebileceğinde hemfikirdirler. Bununla birlikte, bu problemlerin, okul öncesi yaşta öğrenme güçlüğü olarak görülmesine de karşıdırlar. Birçok uzman, okul öncesi çocukların öğrenme sistemine henüz yabancı olduklarından tanının zor olduğunu ileri sürmektedir. Bazı uzmanlar ise çocuklardaki öğrenme güçlüğü belirtilerinin okul öncesinde hatta 3-4 yaşlarında bile belirlenebileceği kanaatindedirler.

Tanı sırasında izlenmesi gereken adımlar şunlardır (Korkmazlar, 1999) :

  1. Tıbbi değerlendirme ile öğrenmeyi etkileyen herhangi bir bedensel sorun olup olmadığı belirlenmelidir.
  2. Psikiyatrik değerlendirme ile herhangi bir psikopatoloji sorunu olup olmadığı ve varsa bu sorunun öğrenme güçlüğüyle ilişkisi saptanmalıdır.
  3. Psikolojik değerlendirme ile bilişsel, akademik ve nöropsikolojik süreçler incelenip, hangi alanlarda sorun olduğunun belirlenmesi amacıyla testler uygulanmalıdır.
  4. Aile değerlendirmesi ile ebeveyn tutumları, davranış ve beklentilerin, eşler arası sıkıntıların ve aile içi sorunların öğrenme güçlüğüne etki edip etmediği belirlenmelidir.

Disleksi Müdahale Programları

CAS Zeka Testi (Cognitive Assessment System)

CAS (Cognitive Assessment System) 5-17 yaş arası çocukların bilişsel işlemlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş olan bir araçtır. PASS Teorisi’ne dayanılarak geliştirilmiş olan CAS;  Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlemler olmak üzere toplam dört bilişsel işlem alanını ölçmektedir.

CAS, 5-17 yaş okul çağı çocuklarının bilişsel işlemlerdeki yeterliliğini ve düzeyini belirlemek amacı ile geliştirilmiştir. CAS ayrıca aşağıdaki durumların değerlendirilmesi amacı ile de kullanılmaktadır;

  • Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Değerlendirilmesi
  • Öğrenme Güçlüğü Olanların Değerlendirilmesi
  • Zihinsel Engelli Olanların Değerlendirilmesi
  • Travmatik Beyin Hasarı Olanların Değerlendirilmesi
  • Ciddi Duygusal Bozuklukları Olanların Değerlendirilmesi
  • Üstün Zekalı Çocukların Değerlendirilmesi
  • Planlama Problemleri Olanların Belirlenmesi
  • Başarının Önceden Kestirilmesi

Pass Teorisi

(PASS teorisine göre zeka Planlama (planning), Dikkat (attention), Eşzamanlı İşlem (simultaneous processing) ve Ardıl İşlem (successive processing) olmak üzere dört süreçten oluşmaktadır)

PASS Teorisi, DAS, NAGLIERI ve KIRBY (1994) tarafından günümüz  teorik ve uygulamalı psikoloji alanlarının özetlenmesi ile oluşturulmuştur. DAS ve arkadaşları, (1966, 1970, 1973, 1976, 1980, 1982) PASS Teorisi ile bilişsel görüşlere dayalı olarak zekayı yeniden yorumlamakta ve bunu yaparken de Luria’nın görüşleriyle bağlantı kurmaktadırlar (Das, Kirby ve Jarman, 1979). Luria, Amerikan, İngiliz ve Kanada psikoloji dergilerinde en çok kaynak gösterilen bilim adamıdır (Solso ve Hoffman, 1991, p. 251). Das ve arkadaşları, PASS bilişsel işlemlerinin insanın bilişsel fonksiyonlarının temel yapıları olduğunu ileri sürmüşlerdir.

Bilişsel kontrolü sağlayan planlama işlemleri.

İstenilen amaca ulaşmak için işlemlerin kullanımı, kararlılık ve kendini kontrol, belli bir süre içinde odaklanmış seçici bilişsel aktiviteyi sağlayan dikkat işlemleri.

Bilgi üzerinde işlem yapmanın iki formu olan Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel işlemler.

Türkçe Prep (Okumayı Geliştirme Programı)

PREP, (Emeritus) Prof. J. P. Das tarafından geliştirilmiş ve PASS teorisinin eşzamanlı ve ardıl işlem özellikleri üzerine kurulmuş bir okumayı geliştirme programıdır. Çünkü okuma için özellikle bu iki işlem etkindir.  Okumayı ilk öğrenme döneminde ardıl işlem etkinken okuduğunu anlamanın daha çok eşzamanlı işlem ile bağlantılı olduğu belirtilmektedir. Tüm bu süreç boyunca, planlama ve dikkat doğrudan ele alınmasa da her etkinliği gerçekleştirmek için sürece mutlaka dahil olmaktadırlar. Sonuç olarak okuma güçlüğünün eşzamanlı ve ardıl işlemlerdeki sıkıntılardan doğduğu savunulmaktadır. Bu nedenle de PREP bu iki işlem üzerine kurulmuştur.

Türkçe Math (Matematik)

Matematik modülleri matematiğin temellerini öğrenmek için oluşturulmuş bir programdır. Hesaplamaların ve problemlerin anlaşılması ve yapılabilmesi için gerekli yapı taşlarını oluşturur. Hesaplama için Planlama stratejileri ve eş zamanlı olarak da problemlerin ana fikirlerinin işlemlenebilmesi için farklı bilişsel işlemler gerekir.

Türkçe Cogent (Bilişsel Gelişim)

Program orijinal dili olan Ingilizce’de Bilişsel Gelişim Eğitimi anlamına gelen Cognitive Enhancement Training kelimelerinden oluşan bir kısaltmadan ismini almaktadır. Programın global yapısı ve bütünlüğünü korumak amacıyla Prof. J. P. Das’ın izniyle Türkçe COGENT olarak isimlendirilmiştir.

Okuma ve akademik becerilere dair gelişim için alternatif rotalar oluşturan bir eğitim programıdır. Program öncelikli olarak 4-7 yaş aralığında yer alan normal ya da Atipik gelişim gösteren çocuklar için tasarlanmıştır. Ancak, okur-yazar çevreden yoksun kalmış, hafif gelişimsel gecikme yaşayan, dile dair yetkinliği gelişmemiş, Disleksi ya da öğrenme güçlüğüne dair risk altında olan ya da herhangi bir gelişimsel farklılık göstermeyen tüm çocuklarla çalışmaya uygudur. Program orijinal dilinde üçüncü sınıfa devam eden ve orta-yüksek dereceli öğrenme güçlüğü vakalarında da olumlu etkiler göstermiştir.

DMP (Disleksi Müdahale Programı)

Disleksinin temelinde; sesi fark etme, çözümleme, otomatik patern sorunları ve işitsel kısa süreli bellek sorunları yer almaktadır. Disleksi Müdahale Programı bu farklılık alanlarında, uygulamaya yönelik çalışmalar yapılmasını sağlamaktadır.

Disleksi Müdahale Programının temel amacı, dislektik bireylerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmektir. Bu doğrultuda Disleksi Müdahale Programının geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları 2018 yılında DİSENT (Disleksi Araştırmaları Enstitüsü) tarafından tamamlanmıştır.

Sobat (Sesli Okuma Becerisi ve Okuduğunu Anlama)

SOBAT, özel öğrenme güçlüğü (disleksi) olan veya hiç tanı almamış olsa bile okumada güçlük yaşayan 7-14 yaş arası çocukların okuma becerilerini değerlendirmek için geliştirilmiş standart bir sesli okuma testidir.

Antalya Disleksi Merkezi

Antalya’nın en çok tercih edilen ve en iyi uzman terapistlerin bulunduğu kliniğimiz Antalya Konyaaltın da hizmetinizde. Size en yakın Disleksi merkezine gelerek bir uzman terapist ile görüşme yapabilirsiniz. Tanı ve değerlendirme için bize ulaşın.

Disleksi Ne Demek?

Eski Yunancada ‘dys’ (bozukluk) ve ‘lexia’ (okuma) kelimelerinin birleşiminden oluşan Disleksi terimi, Türkçeye ‘Okuma Güçlüğü’ olarak çevrilmiştir.

Disleksi Hastalık mı?

Disleksi hastalık değildir, Disleksi Farklılıktır.

Blog yazılarımızı incelemek için buraya tıklayınız.

Ayrıca Gecikmiş Konuşmayla İlgili Bilgi Alın →

“Bir şeyi öğrenmek için, her şeyden önce onu sevmek gerekir. Goethe

BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİN

BİZ SİZİ ARAYALIM?

Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Pazar günleri hariçtir.
Kullanım Koşulları
Bu formu doldurarak sizinle iletişime geçmemize izin vermiş olursunuz. Formu doldururken kullandığınız Ad Soyad ve Telefon numarası kendinize ait olmak zorundadır. Başkası adına bu formu doldurmayınız!

Seans Bilgileri

TERAPİST

İREM BAĞÇECİ

Uzman Dil ve Konuşma Terapisti

ARİFE BUSE TAT

Dil ve Konuşma Terapisti

Seans :

 1.250

YORUMLAR

Tüm Kartlara 12 Taksit İmkanı

Diğer Çalışma Alanlarımız